Υπό αυστηρό έλεγχο οι παροχές σε είδος προς τους εργαζόμενους του ευρύτερου δημοσίου τομέα

Τον αυστηρό έλεγχο όλων των περιπτώσεων χορήγησης μη μισθολογικών παροχών προς τους εργαζόμενους σε φορείς του ευρύτερου δημόσιου τομέα επιδιώκει το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους. Για το σκοπό αυτό ο αρμόδιος αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Γ. Χουλιαράκης εξέδωσε αναλυτική εγκύκλιο με οδηγίες για την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 43 του ν. 4484/2017 που ρυθμίζουν το καθεστώς χορήγησης μη μισθολογικών παροχών και τέθηκαν σε ισχύ από την 1η Αυγούστου 2017

Σύμφωνα με την εγκύκλιο, όλες οι συλλογικές συμβάσεις, οι υπουργικές αποφάσεις και οι αποφάσεις των Διοικητικών Συμβουλίων των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης που προβλέπουν τη χορήγηση μη μισθολογικών παροχών θα πρέπει να συνοδεύονται από μελέτες οικονομικών επιπτώσεων οι οποίες θα πρέπει προηγουμένως να έχουν εγκριθεί από τους Γενικούς Διευθυντές Οικονομικών Υπηρεσιών των εποπτευόντων υπουργείων. Εφόσον οι δαπάνες που προκαλούν οι μη μισθολογικές παροχές υπερβαίνουν τα 5.000 ευρώ ετησίως, οι σχετικές συλλογικές συμβάσεις, υπουργικές αποφάσεις και αποφάσεις Δ.Σ. θα πρέπει να συνυπογράφονται και από τον υπουργό Οικονομικών.

Σύμφωνα, ειδικότερα, με τις οδηγίες που παρέχονται με την εγκύκλιο του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών:

1) Κάθε συλλογική σύμβαση ή υπουργική απόφαση ή απόφαση Διοικητικού Συμβουλίου που προβλέπει τη χορήγηση μη μισθολογικών παροχών από φορείς της Γενικής Κυβέρνησης πρέπει να συνυπογράφεται από τον υπουργό Οικονομικών όταν η δαπάνη είναι μεγαλύτερη των 5.000 ευρώ ετησίως. Από τη ρύθμιση αυτή εξαιρούνται οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Επιπλέον, σε κάθε συλλογική σύμβαση, που αφορά στη χορήγηση μη μισθολογικών παροχών πρέπει να επισυνάπτεται-ως παράρτημα και αναπόσπαστο μέρος αυτής-μελέτη με τον αριθμό των εργαζόμενων που αφορά η παροχή, την προκαλούμενη δαπάνη καθώς και τον τρόπο κάλυψης η οποία εγκρίνεται από τον Γενικό Διευθυντή Οικονομικών Υπηρεσιών (Γ.Δ.Ο.Υ.) του εποπτεύοντος υπουργείου, λαμβάνοντας υπόψη το εγκεκριμένο κάθε φορά Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής (Μ.Π.Δ.Σ.).

Ειδικότερα:
α) Στις περιπτώσεις συμπερίληψης μη μισθολογικών παροχών σε εν ισχύ συλλογικές συμβάσεις εργασίας φορέων της Γενικής Κυβέρνησης, τα συμβαλλόμενα μέρη οφείλουν να προβούν άμεσα στις κατά νόμο απαραίτητες ενέργειες προς κατάρτιση νέας συλλογικής σύμβασης για τη χορήγηση μη μισθολογικών παροχών αφού προηγουμένως συνεκτιμήσουν τα αποτελέσματα της μελέτης αξιολόγησης επιπτώσεων χορήγησης των εν λόγω παροχών (περ. β’, παρ. 2, αρθ. 43, ν.4484/2017). Η συγκεκριμένη μελέτη θα πρέπει κατ’ ελάχιστο να περιλαμβάνει τον αριθμό των εργαζομένων που αφορά η παροχή, την προκαλούμενη δαπάνη καθώς και τον τρόπο κάλυψης η οποία θα συνοδεύεται υποχρεωτικά από έγκριση του Γενικού Διευθυντή Οικονομικών Υπηρεσιών του εποπτεύοντος υπουργείου λαμβάνοντας υπόψη το εγκεκριμένο κάθε φορά Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής (ΜΠΔΣ) για όλη τη χρονική διάρκειά του. Η μελέτη αυτή θα πρέπει να επισυνάπτεται ως παράρτημα και αναπόσπαστο μέρος στην νέα Συλλογική Σύμβαση Εργασίας που πρόκειται να υπογραφεί. Είναι προφανές ότι οι μη μισθολογικές παροχές δύναται να χορηγηθούν μόνο εφόσον τεκμαίρεται από την εξέλιξη των οικονομικών δεδομένων του φορέα η δυνατότητα παροχής τους, λαμβάνοντας υπόψη το εγκεκριμένο κάθε φορά Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής.

β) Στις περιπτώσεις που επίκειται η υπογραφή νέας Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας, πριν την κατάρτισή της πρέπει να ακολουθηθεί η ανωτέρω διαδικασία για τυχόν έγκριση χορήγησης μη μισθολογικών παροχών, δηλαδή η σύνταξη μελέτης επιπτώσεων, η έγκριση της από τον αρμόδιο Γ.Δ.Ο.Υ. του εποπτεύοντος υπουργείου, η συνεκτίμηση επιπτώσεών της καθώς και η προσάρτησή της στην προς κατάρτιση Σ.Σ.Ε. Όπως και στην προηγούμενη περίπτωση, οι μη μισθολογικές παροχές δύναται να χορηγηθούν μόνο εφόσον τεκμαίρεται από την εξέλιξη των οικονομικών δεδομένων του φορέα η δυνατότητα παροχής τους, λαμβάνοντας υπόψη το εγκεκριμένο κάθε φορά Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής.

γ) Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίδεται στο γεγονός ότι εφεξής κάθε Συλλογική Σύμβαση Εργασίας φορέα Γενικής Κυβέρνησης, κατά το μέρος που θα καθορίζει τη χορήγηση μη μισθολογικών παροχών ετήσιου ύψους άνω των 5.000 ευρώ, οφείλει να συνυπογράφεται από τον Υπουργό Οικονομικών. Για το σκοπό αυτό καλούνται οι εν λόγω φορείς όπως υποβάλλουν εγκαίρως στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους-Διεύθυνση Εισοδηματικής Πολιτικής (ΓΛΚ-ΔΕΠ) όλα τα απαραίτητα στοιχεία (κείμενο Σ.Σ.Ε, μελέτη εκτίμησης οικονομικών επιπτώσεων και έκθεση ΓΔΟΥ εποπτεύοντος Υπουργείου) προκειμένου η αρμόδια Διεύθυνση, σε συνεργασία με άλλες Δ/νσεις του Γ.Λ.Κ. και του ΥΠΟΙΚ να ετοιμάζει την σχετική εισήγηση προς τον Υπουργό Οικονομικών περί συνυπογραφής ή μη της εν λόγω συλλογικής ρύθμισης.

δ) Στις περιπτώσεις όπου η χορήγηση μη μισθολογικών παροχών απορρέει από εν ισχύ υπουργική απόφαση ή κοινή υπουργική απόφαση, πρέπει να ακολουθηθεί αναλογικώς η ανωτέρω διαδικασία. Κατά συνέπεια, από την ημερομηνία δημοσίευσης του ανωτέρω νόμου (1η Αυγούστου 2017) και λόγω ορισμού υποχρεωτικής σύμπραξης του Υπουργού Οικονομικών σε υπουργικές αποφάσεις κάθε μορφής κατά το μέρος που ρυθμίζουν μη μισθολογικές παροχές η αξία των οποίων ξεπερνά τα 5.000 ευρώ ετησίως, οι εν λόγω κανονιστικές πράξεις οφείλουν άμεσα να επικαιροποιηθούν. Τα νέα σχετικά σχέδια υ.α. ή κ.υ.α. οφείλουν να προωθηθούν με πρωτοβουλία των καθ’ύλην αρμόδιων Υπουργείων στην ανωτέρω Δ/νση του Γ.Λ.Κ. (Εισοδηματικής Πολιτικής) προκειμένου η τελευταία να διαμορφώνει – σε συνεργασία με άλλες αρμόδιες Δ/νσεις – την εισήγηση περί συνυπογραφής της ή μη από τον υπουργό Οικονομικών.

ε) Σε ο,τι αφορά περιπτώσεις στο πλαίσιο των οποίων μη μισθολογικές παροχές έχουν χορηγηθεί με απόφαση Διοικητικού Συμβουλίου ή άλλου οργάνου διοίκησης φορέα Γενικής Κυβέρνησης ή/και φορέων που ανήκουν στο Κεφάλαιο Α’ του Ν.3429/2005, οι διοικήσεις των εν λόγω φορέων υποχρεούνται σε άμεση ανάκληση των εν λόγω αποφάσεων, κατά το μέρος που προβλέπουν χορήγηση μη μισθολογικών παροχών και υποβολή σχεδίων νέων αποφάσεων στην Δ/νση Εισοδηματικής Πολιτικής του Γ.Λ.Κ. μαζί με όλα τα αναγκαία οικονομικά δεδομένα που θα τεκμηριώνουν την οικονομική δυνατότητα του φορέα να προβεί στην χρηματοδότηση των εν λόγω μη μισθολογικών παροχών, λαμβάνοντας υπόψη το εγκεκριμένο κάθε φορά Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής, προκειμένου η Διεύθυνση να διαμορφώνει την εισήγηση προς τον Υπουργό Οικονομικών περί έγκρισης ή μη της εν λόγω απόφασης, σύμφωνα με τα διαλαμβανόμενα στην περ. α’ της παρ 2 του ν. 4484/2017. Αυτονόητο είναι ότι η εν λόγω έκθεση πρέπει να συνοδεύεται από έγκριση του ΓΔΟΥ του εποπτεύοντος, κατά περίπτωση, Υπουργείου.

2) Η μελέτη εκτίμησης οικονομικών επιπτώσεων των μη μισθολογικών παροχών, που χορηγούνται ή πρόκειται να χορηγηθούν σε υπαλλήλους φορέων Γενικής Κυβέρνησης, οφείλει να καταρτίζεται κατά την διαδικασία που περιγράφεται στην περ. β΄, παρ. 2 του αρθ. 43 του ν. 4484/2017, σε κάθε περίπτωση χορήγησης των εν λόγω παροχών ανεξαρτήτως του νομικού πλαισίου που καθορίζει τον τρόπο χορήγησης (Συλλογική Σύμβαση Εργασίας, κανονιστική πράξη (υ.α. ή κ.υ.α. ή απόφαση Δ.Σ.). Από την υποχρέωση κατάρτισης της εν λόγω μελέτης και έγκρισής της από τον ΓΔΟΥ των εποπτεύοντος Υπουργείου δεν εξαιρούνται οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

3) Καθιερώνεται ανώτατο ύψος ποσού για τις παροχές κινητής τηλεφωνίας το οποίο διαφοροποιείται ανάλογα με τη θέση ευθύνης και τα καθήκοντα του υπαλλήλου προκειμένου να καλυφθεί η υπηρεσιακή ανάγκη για απρόσκοπτη λειτουργία του φορέα. Το ύψος του εν λόγω ποσού θα καθορισθεί με απόφαση του οικείου Υπουργού ή του εξουσιοδοτημένου από αυτόν οργάνου. Εξυπακούεται ότι η κάλυψη του ποσού που θα υπερβαίνει το προαναφερόμενο όριο θα επιβαρύνει τον υπάλληλο που είναι δικαιούχος της εν λόγω παροχής.

4) Οι παροχές που έχουν στόχο τη διασφάλιση της υγιεινής και της ασφάλειας των συνθηκών εργασίας πρέπει να χορηγούνται αποκλειστικά σε είδος. Εξαιρούνται από τον κανόνα αυτό η αποζημίωση για προμήθεια στολής στους διασώστες και τα πληρώματα του EKAB για τα έτη 2016 και 2017 καθώς και τα Μέσα Ατομικής Προστασίας και το γάλα προηγουμένων ετών εργαζομένων στους ΟΤΑ τα οποία μπορεί να καταβάλλονται σε χρήμα.
Επί της τελευταίας περίπτωσης επισημαίνεται ότι στο εξής οι ΟΤΑ οφείλουν να καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια προκειμένου η χορήγηση των Μέσων Ατομικής Προστασίας και η χορήγηση γάλακτος στους εργαζομένους τους να γίνεται αποκλειστικά και μόνο σε είδος.

5) Προβλέπεται η κατάργηση παροχών από φορείς της Γενικής Κυβέρνησης που αφορούν σε κάθε είδους Ασφαλιστήρια Συμβόλαια ή Προγράμματα Ιατροφαρμακευτικής Κάλυψης εργαζομένων καθώς και σε μειωμένα εισιτήρια και δωρεάν κάρτες Διαδρομών. Εξαιρείται μόνο η ασφάλιση προσωπικού του ΕΚΑΒ και των Μονάδων Μεταμοσχεύσεων κατά την εκτέλεση διατεταγμένης υπηρεσίας με τα μέσα μεταφοράς επειγόντων περιστατικών.