Τα κτίρια των πανεπιστημίων «γέρασαν»: Ανεπαρκείς οι αίθουσες και γεμίζουν ασφυκτικά – Νέους χώρους αναζητούν οι διοικήσεις των ιδρυμάτων
1 min read
Όταν οι μεγάλοι ευεργέτες της χώρας μας έδιναν την περιουσία τους για να μπουν τα θεμέλια στα πρώτα πανεπιστήμια της Ελλάδας, σίγουρα οραματίζονταν ότι τα ιδρύματα αυτά θα ευημερούσαν και θα πήγαιναν την πατρίδα δυναμικά στο μέλλον. Και έτσι έγινε. Όμως οι ίδιοι άνθρωποι σίγουρα δεν θα μπορούσαν να φανταστούν ότι σήμερα θα φτάναμε στο σημείο να πέφτουν οι φοιτητές από τα …παράθυρα γιατί οι αίθουσες διδασκαλίας δεν επαρκούν , τα κτίρια να εμφανίζουν εικόνα εγκατάλειψης και την Πολιτεία χρόνια τώρα περί άλλων να τυρβάζει.
Η πτώση του φοιτητή της Νομικής του ΑΠΘ από το παράθυρο του 2ου ορόφου της σχολής, που παραλίγο να του στοιχίσει τη ζωή, ανέδειξε με τον πιο άσχημο τρόπο, για άλλη μια φορά το πρόβλημα στέγης, που αντιμετωπίζουν τα ΑΕΙ της χώρας και κυρίως τα αρχαιότερα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
Από 100 έως 185 χρόνια ζωής μετρούν τα μεγάλα και παλιότερα πανεπιστήμια της χώρας και μαζί τους «γερνούν» και οι εγκαταστάσεις τους οι οποίες είναι πλέον ξεπερασμένες και δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν τις ανάγκες τους φοιτητών και του διδακτικού προσωπικού.
Οι ασφυκτικά γεμάτες αίθουσες αποτελούν ένα συνηθισμένο φαινόμενο στα πανεπιστήμια όπου οι νέοι κάθονται στα παράθυρα, στα σκαλοπάτια, στο πάτωμα ή στέκονται όρθιοι προκειμένου να παρακολουθήσουν τα μαθήματα τους. Χρόνια τώρα οι καθηγητές επισημαίνουν το πρόβλημα καθώς ούτε και οι ίδιοι μπορούν να κάνουν μάθημα κάτω από αυτές τις συνθήκες αλλά η λύση δεν έχει βρεθεί αφού τα κρατικά κονδύλια προς τα ΑΕΙ είναι πάντα περιορισμένα και δεν επαρκούν για έργα μεγάλης κλίμακας τα οποία θα δώσουν ανάσα στα ιδρύματα.
Αναφερόμενος στο θέμα αυτό, ο πρύτανης του Αριστοτέλειου κ. Νίκος Παπαϊωάννου, υποστήριξε ότι «η πλειονότητα των κτιρίων του ΑΠΘ έχουν αναγερθεί το 1970-75 και προφανώς για να καλύψουν τις ανάγκες εκείνης της εποχής. Μοναδική προοπτική είναι η επέκταση του campus σε χώρο εκτός του πολεοδομικού συγκροτήματος, αλλά αυτό είναι μια απόφαση της κυβέρνησης». Το πρόβλημα της έλλειψης αιθουσών στα πανεπιστήμια παραδέχτηκε και ο υφυπουργός Παιδείας Α. Συρίγος, τονίζοντας ότι αυτό κυρίως στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη είναι δύσκολο να λυθεί στον πυκνό αστικό ιστό για να γίνουν νέες εγκαταστάσεις.
Στην Κυψέλη το Οικονομικό πανεπιστήμιο
Προσπάθειες να δημιουργηθούν νέες εγκαταστάσεις για το Οικονομικό πανεπιστήμιο της Αθήνας γίνονται από το υπουργείο Παιδείας όπως αποκάλυψε ο υφυπουργός κ. Συρίγος ο οποίος τόνισε ότι «υπάρχει ήδη ένα μεγάλο οικόπεδο στην περιοχή της Κυψέλης και κοιτάζουμε να το αγοράσουμε στο αμέσως επόμενο διάστημα για να χτιστούν εγκαταστάσεις για το Οικονομικό πανεπιστήμιο. Θα είναι μια λύση να επεκταθεί μέσα στον αστικό ιστό δεν είναι όμως πάντα εύκολο αυτό το πράγμα».
Οι διαμαρτυρίες των φοιτητών
«Αντί το υπουργείο Παιδείας να ξοδεύει εκατομμύρια για πανεπιστημιακή αστυνομία, θα μπορούσε να φροντίσει για αξιοπρεπείς υποδομές και επαρκές προσωπικό», δηλώνουν οι φοιτητές του Αριστοτέλειου και υπογραμμίζουν ότι δεν είναι η πρώτη φορά «που καλούμαστε να παρακολουθήσουμε μάθημα υπό αυτές τις συνθήκες. Αυτή κατάσταση επικρατεί από την αρχή της χρονιάς λόγω της σύμπτυξης τμημάτων από 3 σε 2 με τους φοιτητές να κάθονται στο πάτωμα και στα παράθυρα επειδή δεν μπορούν να βρουν μια κενή θέση». Διαδικτυακά τα μαθήματα στη Νομική του ΑΠΘ.
Μετά το τραγικό γεγονός της πτώσης του φοιτητή η Νομική σχολή ανακοίνωσε στους φοιτητές ότι «μέχρι και την Πέμπτη 27 Οκτωβρίου, τα μαθήματα θα διεξάγονται διαδικτυακά. Το έκτακτο αυτό μέτρο επιβάλλεται, διότι η απώλεια μαθημάτων επί τρεις συνεχείς ημέρες αυτή την εβδομάδα, σε συνδυασμό με τις γιορτές της επόμενης εβδομάδας, όπου κατά συνήθη πρακτική η συμμετοχή των φοιτητών μειώνεται ουσιωδώς, θα έθετε σε κίνδυνο την ολοκλήρωση του εξαμήνου στην ώρα του. Επιπλέον, το μέτρο αυτό θα αποκαταστήσει την ηρεμία που χρειάζεται η Σχολή μας για να συνεχίσει το έργο της. Κάνουμε έκκληση να προστατεύσουμε τη Σχολή μας και τις σπουδές μας. Το πρόγραμμα διαδικτυακής διδασκαλίας των μαθημάτων θα διεξαχθεί σύμφωνα με το ωρολόγιο πρόγραμμα με το οποίο διεξάγονται τα μαθήματα με φυσική παρουσία μέχρι τώρα».
Πολλοί φοιτητές-λίγοι καθηγητές και παλιά κτίρια.
Με αφορμή την πτώση του φοιτητή στο Αριστοτέλειο, καθηγητές πανεπιστημίων αποκαλύπτουν ότι το πρόβλημα δεν είναι μόνο η έλλειψη σε αίθουσες αλλά και σε διδακτικό προσωπικό που φέρνει συμπτύξεις τμημάτων προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι ανάγκες διδασκαλίας των φοιτητών. Όπως είπε η καθηγήτρια της Νομικής του Αριστοτελείου Αικατερίνη Φουντεδάκη «εμείς έχουμε κάνει γνωστό το έλλειμμα του προσωπικού το οποίο σε συνδυασμό με το κτιριακό και τη μαζική προσέλευση των φοιτητών, εντείνει το πρόβλημα. Κάνουμε μάθημα μπροστά σε τριπλάσιο ακροατήριο. Μας έχει αιφνιδιάσει η προσέλευση των φοιτητών και μάλιστα αμέσως μόλις άρχισαν τα μαθήματα».
Τα μεγάλα πανεπιστήμια «γέρασαν». Το Αριστοτέλειο πανεπιστήμιο και σχεδόν όλα τα πανεπιστήμια της Αθήνας είναι πλέον γερασμένα όσον αφορά στις εγκαταστάσεις τους παρά το γεγονός ότι μέσα στα χρόνια λειτουργίας τους έγιναν τεράστιες αλλαγές προς το καλύτερο. Τα μεγάλα πανεπιστήμια όμως έχουν διάρκεια ζωής από 100 έως 185 χρόνια. Για παράδειγμα, το Αριστοτέλειο ξεκίνησε ουσιαστικά τη λειτουργία του το 1925. Τον πρώτο χρόνο, το 1926, λειτούργησε η Φιλοσοφική Σχολή, που στεγάστηκε στο κτίριο «Aλλατίνι», εκεί που στεγάζονται σήμερα οι υπηρεσίες της Νομαρχίας Θεσσαλονίκης. Σύντομα, ωστόσο, διαπιστώθηκε ότι η επιλογή δεν ήταν η καλύτερη, γι’ αυτό και αποφασίστηκε η μεταστέγασή του, τον Οκτώβριο του 1927, στο μέγαρο της οδού Εθνικής Aμύνης, όπου προηγουμένως στεγαζόταν το B΄ Στρατιωτικό Νοσοκομείο. Το κτίριο αυτό επισκευάσθηκε και λίγο αργότερα επεκτάθηκε με την προσθήκη και τρίτου ορόφου. Σήμερα αποτελεί το ιστορικό κτίριο του πανεπιστημίου και στεγάζει ένα μέρος μόνο της Φιλοσοφικής Σχολής.
Πανεπιστήμιο Αθήνας
Το Πανεπιστήμιο Αθηνών, το οποίο εγκαινιάστηκε στις 3 Μαΐου του 1837, αρχικά στεγάστηκε σε ένα ανακαινισμένο οθωμανικό κτήριο στη βορειοανατολική πλευρά της Ακρόπολης, το οποίο στις μέρες μας έχει ανακαινιστεί και λειτουργεί ως Μουσείο του Πανεπιστημίου. Αρχικά ονομάστηκε «Οθωνικό Πανεπιστήμιο» από το όνομα του πρώτου βασιλιά της Ελλάδας Όθωνα και αποτελούνταν από 4 ακαδημαϊκά Τμήματα με 52 φοιτητές. Το 1841 οι διοικητικές υπηρεσίες και τα εκπαιδευτικά Τμήματα μεταφέρθηκαν στο σημερινό ευρέως γνωστό ως «κεντρικό κτήριο» του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1932 το Πανεπιστήμιο ονομάστηκε επίσημα Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, προς τιμήν του Ιωάννη Καποδίστρια, του πρώτου Κυβερνήτη της Ελλάδας μετά την απελευθέρωση του έθνους.
Σήμερα, στο κεντρικό κτήριο στεγάζονται η Πρυτανεία, η Σύγκλητος, η Μεγάλη Αίθουσα Τελετών και άλλες σημαντικές κεντρικές υπηρεσίες. Το προαύλιό του (τα προπύλαια) έχει αποκτήσει κοινωνικο-ιστορική αξία, καθώς έχει γίνει τόπος πολιτικών συγκεντρώσεων, κοινωνικής διαμαρτυρίας και διαδηλώσεων φοιτητών/τριών και άλλων κοινωνικών ομάδων που συμμετέχουν σε κινήματα υπεράσπισης των κοινωνικών δικαιωμάτων.
Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο
Ιδρύθηκε το 1837, είναι δηλαδή σχεδόν συνομήλικο με το νεότερο ελληνικό Κράτος. Με βασιλικό διάταγμα «περί εκπαιδεύσεως εις την αρχιτεκτονικήν» ιδρύεται Τεχνικό Σχολείο, που αρχικά λειτουργεί μόνο Kυριακές και εορτές-αργίες προσφέροντας μαθήματα σε όσους επιθυμούν να μορφωθούν ως αρχιτεχνίτες στην αρχιτεκτονική.
Η συρροή των υποψήφιων μαθητών ήταν τόσο μεγάλη, ώστε την άνοιξη του 1840 προστίθεται και Σχολείο συνεχούς (καθημερινής) λειτουργίας παράλληλα με το κυριακάτικο, ενώ πληθαίνουν κι επεκτείνονται τα μαθήματα. Τότε το «Πολυτεχνείο» εγκαθίσταται σε δικό του κτήριο στην οδό Πειραιώς. Με το ζήλο των μαθητών και των διδασκόντων το σχολείο αναπτύσσεται συνεχώς και ανυψώνεται η στάθμη του. Η περιορισμένη χωρητικότητα της οικίας Γ. Βλαχούτση, στην οδό Πειραιώς (όπου αργότερα στεγάσθηκε το Ωδείο Αθηνών), δεν επιτρέπει την εκπλήρωση των φιλόδοξων στόχων του Σχολείου.
Έτσι, το 1871 αρχίζει η μετεγκατάσταση του Σχολείου σε καινούργια κτήρια, επί της οδού Πατησίων. Iστορικά κτήρια που πρώτος οραματίσθηκε ο Νικόλαος Στουρνάρης («με τα υπόλοιπα χρήματα της καταστάσεώς μου», έγραφε το 1852 στη διαθήκη του, «να κτισθή εις Αθήνας εν λαμπρόν Πολυτεχνείον…»), οδηγώντας και τους συγγενείς και συμπολίτες του από το Μέτσοβο, Μιχαήλ Τοσίτσα, Ελένη Τοσίτσα και Γεώργιο Αβέρωφ, να ενστερνισθούν την ιδέα του και να ακολουθήσουν το παράδειγμά του.
Πάντειο Πανεπιστήμιο
Το Πάντειο Πανεπιστήμιο των Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών έχει μια μεγάλη ιστορία που ξεκινάει τον Μεσοπόλεμο, χάρη στο όραμα
δύο φωτισμένων προσωπικοτήτων, του Γεώργιου Φραγκούδη και του Αλέξανδρου Πάντου. Παρόλο που το ίδρυμα έλαβε το όνομα του ενός, ο πραγματικός ιδρυτής της Παντείου ήταν ο Φραγκούδης (Λεμεσός 1869 – Αθήνα 1939). Το εγχείρημα για τη δημιουργία σχολής Πολιτικών Επιστημών ξεκινά το 1924, όταν ο Φραγκούδης ιδρύει στην Αθήνα το σωματείο «Εκπαιδευτική Αναγέννηση». Το σωματείο αναλαμβάνει την ανέγερση του κτιρίου της Σχολής στην Καλλιθέα το 1927. Τον Ιούνιο του 1930, όταν τα χρήματα που έχει καταφέρει να συγκεντρώσει ο Φραγκούδης με μεγάλη προσπάθεια -κυρίως από ομογενείς του εξωτερικού- τελειώνουν, πεθαίνει ο Αλέξανδρος Πάντος. Ο τότε πρωθυπουργός, Ελευθέριος Βενιζέλος, ως εκτελεστής της διαθήκης του Πάντου πραγματοποιεί την επιθυμία του και εγκρίνει το κληροδότημά του για την ολοκλήρωση της Σχολής. Τα εγκαίνια πραγματοποιούνται στις 18 Νοεμβρίου 1930, ενώ το 1931 η Σχολή παίρνει την ονομασία «Πάντειος Σχολή Πολιτικών Επιστημών» προς τιμήν του Αλέξανδρου Πάντου. Το 1939 Η σχολή μετονομάζεται σε «Πάντειο Ανώτατη Σχολή Πολιτικών Επιστημών και Δημοσίων Υπαλλήλων», με στόχο την εκπαίδευση και μετεκπαίδευση των δημοσίων υπαλλήλων. Το 1967 αποπερατώνεται η νέα πτέρυγα της Σχολής ενώ διαμορφώνεται και ο κήπος. Το 1989 η Σχολή μετατρέπεται σε «Πάντειο Πανεπιστήμιο Πολιτικών και Κοινωνικών Επιστημών»
Πηγή ethnos
