Οι κάλπες που απειλούν να αποδυναμώσουν την Ευρώπη
1 min read
Οι ευρωεκλογές που άρχισαν να διεξάγονται από χθες σε ορισμένα κράτη-μέλη της Ε.Ε. και πρόκειται να ολοκληρωθούν την Κυριακή αποτελούν τις κρισιμότερες από τότε που καθιερώθηκε η ανάδειξη του Ευρωκοινοβουλίου με λαϊκή ψήφο. Οι εκλογείς που τείνουν να προσέρχονται σε όλο και μικρότερα ποσοστά στις ευρωπαϊκές κάλπες κάθε πενταετία (με την εξαίρεση της σχετικής ανάκαμψης της συμμετοχής που προκάλεσε το 2014 η διαδικασία των “επικεφαλής υποψηφίων” των πολιτικών ομάδων) ενδέχεται και φέτος να γυρίσουν την πλάτη στην κορυφαία αυτή αναμέτρηση του ευρωπαϊκού οικοδομήματος. Όμως οι προκλήσεις είναι πλέον περισσότερες από ποτέ.
Ο συσχετισμός των πολιτικών δυνάμεων στο νέο Ευρωκοινοβούλιο αναμένεται να αποδειχθεί περισσότερο περίπλοκος από ποτέ – χωρίς τίποτε να εγγυάται την εύκολη εξασφάλιση πλειοψηφιών μέσω της συνεργασίας της κεντροδεξιάς με την κεντροαριστερά. Οι δύο παραδοσιακές μεγάλες πολιτικές οικογένειες βρίσκονται σε υποχώρηση – και το κενό καλύπτουν επί το πλείστον εκδοχές δεξιού λαϊκισμού με ευρωσκεπικιστικά χαρακτηριστικά. Τον τόνο μοιάζουν να δίνουν δυνάμεις που επιθυμούν όχι πλέον να εγκαταλείψουν την Ε.Ε. αλλά να την αναμορφώσουν από τα μέσα, στην κατεύθυνση της επανεθνικοποίησης περισσότερων τομέων της πολιτικής, του σφραγίσματος των συνόρων και της απαξίωσης των φιλελεύθερων αξιών. Αντίθετα από τις έως τώρα διακηρύξεις, η ευρωπαϊκή ενοποίηση δεν δείχνει πλέον να προχωρά σε κατεύθυνση ολοένα και μεγαλύτερης εμβάθυνσης (ή και διεύρυνσης), χωρίς αντιστροφή.
Την πιθανότητα της αντιστροφής, άλλωστε, εικονογράφησε ήδη από το 2016 η επιλογή των Βρετανών ψηφοφόρων υπέρ της εξόδου από την Ε.Ε. Το να αποδοθεί η υπόθεση του Brexit σε “βρετανικές ιδιαιτερότητες” υποτιμά τη σημασία του ρήγματος – πόσω μάλλον που οι χαοτικοί ελιγμοί των Βρετανών πολιτικών έχουν καταστήσει το πρόβλημα του Λονδίνου πρόβλημα όλης της Ένωσης. Η Τερέζα Μέι κατέστρεψε την πρωθυπουργία της επιχειρώντας, ανεπιτυχώς, να υλοποιήσει αυτό που μονοπωλούσε την ατζέντα της, ήτοι τη συντεταγμένη έξοδο. Κατέληξε δε, στο να ανακοινώσει την παραίτηση της, ανοίγοντας τον δρόμο της διαδοχής της. Όσο περισσότερο παρατείνεται το “βρετανικό σίριαλ” τόσο περισσότερο το δίλημμα μετατοπίζεται ανάμεσα στο “σκληρό Brexit” (το μόνο άξιο του ονόματος, κατά τους θιασώτες του) και την πλήρη αναίρεση της εξόδου, με ενδεχομένως αποσταθεροποιητικά πολιτικά αποτελέσματα. Αν μάλιστα επιβεβαιωθούν τα προγνωστικά που θέλουν τον Μπόρις Τζόνσον να αναλαμβάνει την ηγεσία των Συντηρητικών και την πρωθυπουργία, το σενάριο του “σκληρού Brexit” φαντάζει ως το πιο πιθανό. Σε αυτό συνηγορούν οι δηλώσεις που έκανε ο ίδιος ο πρώην Βρετανός ΥΠΕΞ, που αποσαφήνισε ότι στις 31 Οκτωβρίου η χώρα του θα αποχωρίσει από την ΕΕ χωρίς συμφωνία. Την ίδια ώρα, η ζηλευτή ενότητα που εξασφάλισαν οι “27” έναντι των Βρετανών κατά τη διαπραγμάτευση αρχίζει και δοκιμάζεται, με το Βερολίνο να φοβάται το ακραίο σενάριο και το Παρίσι να πιέζει για διακοπή του “ομφάλιου λώρου” με τη Βρετανία. Σε κάθε περίπτωση (δεδομένης και της μετέπειτα διαπραγμάτευσης για τη μελλοντική ευρωβρετανική σχέση) το ζήτημα θα ταλαιπωρεί την Ευρώπη για χρόνια.
Στο στόχαστρο του Τραμπ
Όμως οι προκλήσεις προκύπτουν με ρυθμούς ταχύτερους από τα αντανακλαστικά της Ε.Ε., ιδίως στο γεωπολιτικό πεδίο. Σε μια συγκυρία κατά την οποία οι Ευρωπαίοι ιθύνοντες τονίζουν την ανάγκη να διαφυλαχθεί η ευρωπαϊκή ισχύς στο ολοένα και πιο ανταγωνιστικό πεδίο που διαμορφώνεται στο τρίγωνο ΗΠΑ, Κίνας και Ρωσίας, τα έργα υπολείπονται των λόγων κατά τρόπο θεαματικό.
Ο Ντόναλντ Τραμπ δεν το κρύβει διόλου ότι αντιμετωπίζει την Ε.Ε. περισσότερο ως αντικείμενο “πειθάρχησης”, παρά ως σύμμαχο και εταίρο. Ο εμπορικός πόλεμος τον οποίο έχει εμφανώς εξαπολύσει κατά της Κίνας, έχει ως στόχο του σε δεύτερο πλάνο τη γερμανική εξαγωγική μηχανή – με τη δαμόκλειο σπάθη της επιβολής δασμών στην ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία να επικρέμαται, έστω και αν μόλις δόθηκε εξάμηνη παράταση στην υλοποίηση των απειλών.
Από τον πρεσβευτή των ΗΠΑ στο Λονδίνο, που συνηγορεί δημοσίως υπέρ του “σκληρού Brexit”, μέχρι τον πρώην προεδρικό σύμβουλο, Στιβ Μπάνον, ο οποίος έχει εγκατασταθεί στην Ευρώπη για να ενισχύσει τις εκλογικές προοπτικές της ακροδεξιάς, ο αμερικανικός παράγοντας ενθαρρύνει τις εθνικιστικές αναδιπλώσεις που απειλούν την Ένωση.
Μεσανατολικές προκλήσεις
Την ίδια στιγμή, η διαρκής ενεργοποίηση του όπλου των αμερικανικών κυρώσεων σε σχεδόν κάθε διεθνές μέτωπο, αναδεικνύει την αδυναμία της ευρωπαϊκής πλευράς να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της. Ευρωπαϊκές εταιρείες εγκαταλείπουν εσπευσμένα την πολλά υποσχόμενη ιρανική αγορά και ευρωπαϊκά κράτη-μέλη υποχρεώνονται, για τον φόβο των κυρώσεων, να διακόψουν τις εισαγωγές πετρελαίου από το Ιράν. Οι “τρεις μεγάλοι” της Ε.Ε. (Γερμανία, Βρετανία, Γαλλία) που συνυπέγραψαν τη διεθνή συμφωνία του 2015 για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης αδυνατούν να εξασφαλίσουν την υλοποίησή της, μετά την οπισθοχώρηση Τραμπ, ενώ το όχημα ειδικού σκοπού INSTEX που συγκροτήθηκε για να εξασφαλίσει τη συνέχιση των συναλλαγών των Ευρωπαίων με την Ιρανική Δημοκρατία παραμένει κενό κέλυφος. Η Γηραιά Ήπειρος παρακολουθεί ως θεατής τη συσσώρευση των εντάσεων στη γειτονική της Μέση Ανατολή, που θα μπορούσε να λειτουργήσει ως πηγή νέων, δυνάμει αποσταθεροποιητικών, προσφυγικών ροών.
Ποια οικονομική ισχύς;
Επίσης ως θεατής παρακολουθεί την αδιαφανή συνδιαλλαγή που δείχνουν να εγκαινιάζουν οι ΗΠΑ και η Ρωσία για ζητήματα και άμεσου ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος (όπως το ουκρανικό) και με διαπραγματευτικό χαρτί την ενεργειακή τροφοδοσία της Γερμανίας, εν μέσω αμερικανικών απειλών για επιβολή κυρώσεων στην κοινοπραξία που κατασκευάζει τον υποθαλάσσιο αγωγό μεταφοράς ρωσικού φυσικού αερίου NordStream.
Ομοίως, η προσπάθεια των ΗΠΑ να αποκλείσουν την κινεζική Huawei από την ανάπτυξη των δικτύων κινητής τηλεφωνίας πέμπτης γενεάς προσκρούει στην εκπεφρασμένη επιθυμία των ίδιων των Ευρωπαίων να μη μείνουν εκτός παιδιάς και να καλλιεργήσουν (με πνεύμα βεβαίως αμοιβαιότητας και σεβασμού των κανόνων) την κρίσιμη οικονομική τους σχέση με την Κίνα.
Δεν πρόκειται εδώ απλώς για το γεγονός (το οποίο ανέδειξε η πρόσφατη στροφή της συζήτησης στην προοπτική δημιουργίας ευρωστρατού) ότι η Ε.Ε. αποτελεί ελάσσονα παίκτη στα ζητήματα ασφαλείας. Πρόκειται πρωτίστως για την αδυναμία της Ε.Ε. να αξιοποιήσει την αδιαμφισβήτητη οικονομική της ισχύ, σε έναν κόσμο όπου το δολάριο εξακολουθεί να αποτελεί το αδιαμφισβήτητο διεθνές αποθεματικό και το σύστημα πληρωμών τελεί υπό πλήρη αμερικανικό έλεγχο.
Ατμομηχανή εκτός λειτουργίας
Η αδυναμία “προς τα έξω” δεν αποτελεί όμως παρά την πίσω όψη της αδυναμίας “προς τα μέσα”, καθώς η νομισματική και οικονομική ένωση παραμένει (λόγω του γερμανο-ολλανδικού “φρένου”) ατελής, χωρίς ενιαία αγορά κεφαλαίων, μηχανισμούς ανακύκλωσης πλεονασμάτων και αποτελεσματικά εργαλεία απέναντι στην προεξοφλούμενη επανάκαμψη της ύφεσης ή σε ένα απρόβλεπτο εξωγενές σοκ.
Η τελευταία φιλόδοξη έκκληση εμβάθυνσης της ενοποίησης, αυτή του Μακρόν, αντιμετωπίσθηκε από το Βερολίνο ως μη διατυπωθείσα – και η γαλλογερμανική “πολιτική ατμομηχανή” της Ε.Ε. βρίσκεται εκτός λειτουργίας.
Η Ευρώπη που δυσκολεύεται όλο και πιο πολύ να ρυθμίσει τα του οίκου της, είναι ασφαλώς και μία Ευρώπη χωρίς προσανατολισμό σε ένα διεθνές τοπίο όλο και πιο ταραχώδες. Το διακύβευμα της κάλπης δεν είναι τίποτε λιγότερο από την αντιμετώπιση αυτού του ανοικτού ερωτήματος.
Εσωτερική εθνική υπόθεση
Για τους περισσότερους Ευρωπαίους πολίτες οι ευρωεκλογές είθισται να αντιμετωπίζονται πρωτίστως ως εθνική πολιτική αντιπαράθεση, καθοριζόμενη από εσωτερικά κριτήρια, έστω και υπό καθεστώς “χαλαρότερης” ψήφου. Παρά την κρισιμότητα των όσων διακυβεύονται σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, η φετινή αναμέτρηση δεν προορίζεται να διαψεύσει αυτόν τον κανόνα – καθώς μάλιστα το ραντεβού με τις κάλπες αναμένεται να έχει καταλυτικές επιπτώσεις για την επόμενη μέρα, ιδίως στα μεγαλύτερα κράτη-μέλη.
Ο Μακρόν υπό πίεση
Οι εκλογές θα αποτελέσουν δημοψήφισμα για τα δύο πρώτα χρόνια στην εξουσία του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν, μετά και τη δοκιμασία των “κίτρινων γιλέκων” και της “εθνικής διαβούλευσης”, ενώ, στο αντιπολιτικό κλίμα των τελευταίων μηνών, η προσέλευση των ψηφοφόρων στις ευρωεκλογές αναμένεται να κινηθεί σε χαμηλά ποσοστά. Η μετατόπιση της ρητορικής όλων των κομμάτων στη μία ή την άλλη εκδοχή προστατευτισμού είναι πάντως χαρακτηριστική.
Έχοντας θέσει την Ευρώπη στην καρδιά του πολιτικού προγράμματός του και φιλοδοξώντας να αποτελέσει τον πόλο αναφοράς μιας νέας προοδευτικής πλειοψηφίας πανευρωπαϊκά, ο Εμανουέλ Μακρόν κατέστησε προσωπική του υπόθεση την καμπάνια για τις ευρωεκλογές, όπου όμως κινδυνεύει να δει το κόμμα του να χάνει, έστω και οριακά, την πρώτη θέση από τον Εθνικό Συναγερμό της Μαρίν Λεπέν. Ένα τέτοιο ενδεχόμενο πιθανότατα θα οδηγήσει σε απομάκρυνση του πρωθυπουργού Εντουάρ Φιλίπ, ενώ θα εξασθενήσει τη θέση της Γαλλίας στη διαπραγμάτευση για την κατάληψη των κορυφαίων κοινοτικών αξιωμάτων.
Τη λεπτή θέση στην οποία βρίσκεται ο Γάλλος πρόεδρος υπογραμμίζει το γεγονός ότι το κόμμα του θα συμμαχήσει στο Ευρωκοινοβούλιο με τους Φιλελεύθερους, των οποίων όμως η γερμανική και ολλανδική συνιστώσα, που έχουν τον βαρύνοντα λόγο, αποτελούν κατεξοχήν αρνητές των προτάσεων Μακρόν για την εμβάθυνση της νομισματικής και οικονομικής ενοποίησης.
Προς την έξοδο η Μέρκελ
Μια φτωχή επίδοση για τους Χριστιανοδημοκράτες της Άνγκελα Μέρκελ θα μπορούσε να προσδώσει βαρύτητα στις εκκλήσεις προς τη Γερμανίδα καγκελάριο να εξηγήσει με λεπτομέρειες πώς οραματίζεται την προαναγγελθείσα αποχώρησή της το 2021 από την εξουσία.
Οι εκλογές είναι η πρώτη μεγάλη δοκιμή για την Άνεγκρετ Κραμπ Καρενμπάουερ, διάδοχο της Μέρκελ ως ηγέτη της Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης, που θα πρέπει να αποδείξει ότι μπορεί να οδηγήσει το κόμμα της στη μάχη.
Εν τω μεταξύ, οι Σοσιαλδημοκράτες εταίροι του “μεγάλου συνασπισμού”, που παραπαίουν στις δημοσκοπήσεις, είναι διχασμένοι ανάμεσα στο αν θα έπρεπε να επιλέξουν την αριστερή στροφή στην οικονομική πολιτική (και τη μετακίνηση στην αντιπολίτευση) ή να εμμείνουν στην κεντρώα πορεία τους με την ελπίδα μιας δημοσκοπικής μεταστροφής. Για το SPD, άλλωστε, η δοκιμασία είναι διπλή, καθώς την ημέρα των ευρωεκλογών διεξάγονται εκλογές στη Βρέμη, το μικρότερο ομόσπονδο κρατίδιο με το μεγαλύτερο ποσοστό ανεργίας. Τυχόν ανατροπή στη Βρέμη, όπου η Σοσιαλδημοκρατία κυριαρχεί τα τελευταία 73 χρόνια, θα φέρει κραδασμούς σε πανεθνικό επίπεδο.
Σε αυτό το υπόβαθρο, αναλυτές εκτιμούν πως η ακροδεξιά AfD θα επαναλάβει την ισχυρή επίδοση που είχε στις εθνικές εκλογές του 2017.
Βρετανικό χάος
Τόσο οι υποστηρικτές του Brexit όσο και οι υποστηρικτές της παραμονής στην Ε.Ε. θα εκμεταλλευθούν το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών, την ώρα που παραίτηση της Τερέζας Μέι λίγο πριν τις κάλπες έβαλε “φωτιά” τόσο στο πολιτικό σκηνικό της χώρας, όσο και στην Ευρώπη.
Στις έρευνες της κοινής γνώμης για τις προθέσεις των ψηφοφόρων, το νεοσύστατο Κόμμα Brexit του Νάιτζελ Φάρατζ κατέχει την πρώτη θέση με 34%, εκμεταλλευόμενος την απαξίωση της πολιτικής σκηνής, οι ευρωπαϊστές Φιλελεύθεροι Δημοκράτες το 17%, έναντι μόλις 15% των διαιρεμένων Εργατικών της αξιωματικής αντιπολίτευσης, ενώ οι κυβερνώντες Συντηρητικοί καταβυθίζονται σε μονοψήφιο ποσοστό. Είναι προφανές ότι σε αυτό το τοπίο, ο οποίος διάδοχος της Μέι θα είναι υποχρεωμένος να πλειοδοτήσει σε αντιευρωπαϊσμό προκειμένου να επαναπατρίσει τους ψηφοφόρους που δελέασε ο Φαράζ. Σε αυτό συνηγορεί η διαφαινόμενη πρόθεση των Τόρις να εκλέξουν για την ηγεσία τους τον “σκληρό brexiteer”, Μπόρις Τζόνσον, που θα οδηγήσει αναπόφευκτα σε ένα άσχημο διαζύγιο με την Ευρώπη.
Η ώρα του Σαλβίνι
Πόσο θα αντέξει η συγκυβέρνηση των Πέντε Αστέρων του Λουίτζι ντι Μάιο με τη Λέγκα του Ματέο Σαλβίνι στην Ιταλία; Οι κάλπες των ευρωεκλογών προεξοφλείται ότι θα επιβεβαιώσουν την ανατροπή του συσχετισμού ανάμεσα στους δύο εταίρους, αναδεικνύοντας στην πρώτη θέση τη Λέγκα, και θα δώσουν κίνητρο στον Σαλβίνι να επιδιώξει πρόωρες εκλογές, ώστε να αποτελέσει αυτός τον ηγέτη ενός νέου, αμιγώς δεξιού κυβερνητικού συνασπισμού.
Το αντιπολιτευόμενο Δημοκρατικό Κόμμα υπό νέα ηγεσία ελπίζει ότι θα ξεπεράσει τα Πέντε Αστέρια, ενώ η “Φόρτσα Ιτάλια” του πρώην πρωθυπουργού Σίλβιο Μπερλουσκόνι φοβάται πως μια επίδοση κάτω του 10% μπορεί να επιταχύνει την πτώση της.
Οι εξελίξεις υπογραμμίζουν και τη γεωγραφική διαίρεση της Ιταλίας. Οι βόρειες επαρχίες είναι αποφασισμένες να εξασφαλίσουν μεγαλύτερη δημοσιονομική αυτονομία. “Η αυτονομία θα επιτευχθεί”, συνεχίζει ο Σαλβίνι να επαναλαμβάνει στις ομιλίες του, παρόλο που ο συνεργάτης στον κυβερνητικό συνασπισμό, το Κίνημα των Πέντε Αστέρων, είναι λιγότερο ενθουσιώδης.
Πολωνική αναταραχή
Η ψηφοφορία θα αποτελέσει ένα τεστ για τη δημοτικότητα του εθνικιστικού κυβερνώντος κόμματος Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS) πριν από τις βουλευτικές εκλογές που θα διεξαχθούν τον Οκτώβριο ή τον Νοέμβριο. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν πως το PiS θα προηγηθεί πιθανόν στις ευρωεκλογές, όμως ένας συνασπισμός κομμάτων της αντιπολίτευσης βρίσκεται σε κοντινή απόσταση.
Η Πολωνία, άλλοτε κράτος-μέλος με επιρροή, έχει περιθωριοποιηθεί υπό τη διακυβέρνηση του PiS με τους επικριτές της να κατηγορούν τη Βαρσοβία ότι υπονομεύει τον δημοκρατικό έλεγχο.
Η ειρωνεία του πράγματος είναι ότι ενώ το PiS του Γιάροσλαβ Κατσίνσκι επικέντρωσε την καμπάνια του σε ζητήματα παραδοσιακής ηθικής και οικογενειακών αξιών (καταγγέλλοντας την “γκέι ατζέντα” κτλ.), βρέθηκε στον στρόβιλο του σκανδάλου των αποκαλύψεων για τη δράση παιδόφιλων Ρωμαιοκαθολικών ιερέων. Στενά συνδεόμενο με την Εκκλησία, το κυβερνών κόμμα έκανε λόγο για “μεμονωμένες περιπτώσεις”, ενώ ταυτόχρονα έσπευσε να αυξήσει τις ποινές για παιδεραστία έως και 30 χρόνια κάθειρξη.
Ο Σάντσεθ κεφαλαιοποιεί
Η Ισπανία αρέσκεται να οδηγείται στις κάλπες. Στα τέλη Απριλίου, η χώρα διεξήγαγε τις τρίτες γενικές εκλογές της σε λιγότερο από τέσσερα χρόνια, στις οποίες το κυβερνών Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα απέσπασε την πλειοψηφία (αλλά όχι την αυτοδυναμία), με το κεντροδεξιό Λαϊκό Κόμμα να ταπεινώνεται και το ακροδεξιό Vox να μπαίνει για πρώτη φορά στη Βουλή.
Τώρα οι ευρωεκλογές συμπίπτουν με τις περιφερειακές και δημοτικές εκλογές. Ένα πειστικό αποτέλεσμα στις ευρωεκλογές για τους Σοσιαλιστές είναι πιθανό να ενισχύσει περαιτέρω τη διαπραγματευτική τους θέση, ώστε να διεκδικήσουν ένα από τα πιο υψηλόβαθμα αξιώματα στην Ε.Ε.
Οι σχεδιασμοί των πολιτικών ομάδων
Κεντροδεξιά και κεντροαριστερά μοιράζονται την εξουσία σχεδόν χωρίς διακοπή από το 1979, οπότε για πρώτη φορά αναδείχθηκε Ευρωκοινοβούλιο με λαϊκή ψήφο. Όμως φέτος οι συσχετισμοί αναμένεται να αποδειχθούν, κυρίως λόγω της ανόδου των δεξιών λαϊκιστών, πολύ πιο περίπλοκοι – με τις αντίστοιχες συνέπειες για την ανάδειξη της ηγεσίας της Κομισιόν.
Στο απερχόμενο Ευρωκοινοβούλιο, οι 751 ευρωβουλευτές μοιράζονται σε οκτώ πολιτικές ομάδες. Οι προσδοκίες και οι προοπτικές τους διαφέρουν.
Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα
Μακράν η μεγαλύτερη πολιτική ομάδα, το ΕΛK (στο οποίο ανήκει και η Ν.Δ.) μετρά αυτή τη στιγμή 217 ευρωβουλευτές και αναμένεται να διατηρήσει την πρώτη θέση. Επικεφαλής του ψηφοδελτίου του και άρα πιθανός επόμενος πρόεδρος της Κομισιόν είναι ο 46χρονος Γερμανός Μάνφρεντ Βέμπερ.
Κύριο ατού του ΕΛΚ είναι η συγκράτηση των δυνάμεων της κεντροδεξιάς στην Ευρώπη, σε αντίθεση προς τα φαινόμενα “πασοκοποίησης” που μαστίζουν την κεντροαριστερά, η σταθερή φιλοευρωπαϊκή του τοποθέτηση, η ευχέρειά του στη σύναψη κυβερνητικών συμμαχιών στα κράτη-μέλη και η δεσπόζουσα θέση της γερμανικής Χριστιανοδημοκρατίας στα πολιτικά πράγματα.
Μειονέκτημα στην παρούσα φάση αποτελεί η αποδυνάμωση των Ρεπουμπλικανών της Γαλλίας, της “Φόρτσα Ιτάλια” και του Λαϊκού Κόμματος της Ισπανίας, ενώ εσωτερικές τριβές οι οποίες κινδυνεύουν να αποξενώσουν την κεντρώα από τη δεξιά πτέρυγα του ΕΛΚ δημιουργεί η αναστολή συμμετοχής του κυβερνώντος κόμματος της Ουγγαρίας Fidesz, λόγω των επιθέσεών του προς τον Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ και συνολικά την Κομισιόν, από ακραία αντιμεταναστευτική οπτική.
Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα
Δεύτερη μεγαλύτερη πολιτική ομάδα σήμερα με 186 ευρωβουλευτές, οι Σοσιαλδημοκράτες κινδυνεύουν να δουν τη δύναμή τους να υποχωρεί περαιτέρω, ακολουθώντας την τύχη των κυριότερων εθνικών κομμάτων τους, του γερμανικού και του γαλλικού.
Μια νότα αισιοδοξίας δίνει η επιτυχία των κεντροαριστερών κυβερνήσεων της Ιβηρικής, ενώ όσο δεν υλοποιείται το Brexit, η πολυπληθής αντιπροσωπεία των Βρετανών Εργατικών πρόκειται να ενισχύσει τον όγκο των Σοσιαλδημοκρατών στο Ευρωκοινοβούλιο.
Υποψήφιος του ΕΣΚ για την Κομισιόν είναι ο 57χρονος Ολλανδός Φρανς Τίμερμανς, νυν πρώτος αντιπρόεδρος της Κομισιόν. Φιλοδοξία του, όπως απέδειξε και στο ντιμπέιτ των Spitzenkandidaten, είναι να αναδειχθεί επικεφαλής μιας νέας πλειοψηφίας, με τη συνδρομή συμμαχικών δυνάμεων “από τον Μακρόν έως τον Τσίπρα”.
Ευρωπαίοι Συντηρητικοί και Μεταρρυθμιστές
Με 76 ευρωβουλευτές, η ευρωσκεπτικιστική δεξιά είναι η τρίτη δύναμη στο απερχόμενο Ευρωκοινοβούλιο – όμως κινδυνεύει να βρεθεί σε οριακή θέση, ακολουθώντας την τύχη των Βρετανών Συντηρητικών που αποτελούν τον κορμό της.
Και πριν υποχρεωθούν να εγκαταλείψουν την Ευρωβουλή, οι Τόρις αναμένεται να υποστούν μεγάλο πλήγμα στις κάλπες λόγω της αποτυχίας της Βρετανίδας πρωθυπουργού, Τερέζα Μέι, να διαχειριστεί το Brexit.
Το πολωνικό κυβερνών κόμμα Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS) καθώς και το εθνικιστικό βελγικό NVA είναι σε καλύτερη θέση. Το γαλλικό κόμμα “Όρθια Γαλλία” του Νικολά Ντιπόν-Ενιάν έχει ανακοινώσει ότι θα στηρίξει αυτή την ομάδα στις φετινές ευρωεκλογές.
Επικεφαλής υποψήφιος των ΕΣΜ είναι ο 56χρονος Τσέχος Γιαν Ζάχραντιλ.
Συμμαχία Φιλελεύθερων και Δημοκρατών (ALDE)
Οι Φιλελεύθεροι, ήδη τέταρτη δύναμη με 68 ευρωβουλευτές, ελπίζουν να διαδραματίσουν κομβικό ρόλο στο κοινοβούλιο και το μοίρασμα των θέσεων στους ευρωπαϊκούς θεσμούς.
Στην πολιτική αυτή ομάδα αναμένεται να προσχωρήσουν οι υποψήφιοι του κόμματος του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν. Μέλη της είναι οι Φιλελεύθεροι της Γερμανίας (FDP), οι Φλαμανδοί Φιλελεύθεροι και Δημοκράτες του Βελγίου, το Λαϊκό Κόμμα για την Ελευθερία και τη Δημοκρατία (VVD) του Ολλανδού πρωθυπουργού Μαρκ Ρούτε και άλλα κόμματα.
Το ALDE δεν έχει ορίσει κάποιον υποψήφιο για την προεδρία της Κομισιόν, αλλά μια ομάδα επτά προσωπικοτήτων. Ανάμεσά τους η Ευρωπαία επίτροπος αρμόδια για τον Ανταγωνισμό Μαργκρέτε Βέσταγκερ και ο πρώην πρωθυπουργός του Βελγίου Γκι Φέρχοφστατ.
Πράσινοι
Σε αυτό το ευρωκοινοβούλιο είναι πέμπτη δύναμη μαζί με τη ριζοσπαστική αριστερά. Οι Πράσινοι διαθέτουν 52 ευρωβουλευτές και ελπίζουν να εκμεταλλευθούν την αυξανόμενη ανησυχία των Ευρωπαίων πολιτών, κυρίως των νέων, για την κλιματική αλλαγή προκειμένου να αυξήσουν τις έδρες τους. Φιλοδοξούν, επίσης, να αναδειχθούν σε ρυθμιστή της διαμόρφωσης νέων πλειοψηφιών.
Η στήριξη προς τα πράσινα κόμματα, ειδικά στη βόρεια Ευρώπη, έχει αυξηθεί. Τον περασμένο χρόνο τα πράσινα κόμματα διπλασίασαν τις ψήφους τους στη Βαυαρία και αναδείχθηκαν σε δεύτερο κόμμα στο συντηρητικό αυτό κρατίδιο της Γερμανίας. Επίσης στις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές στο Βέλγιο κέρδισαν πολλές περιφέρειες των Βρυξελλών με μερίδιο ψήφων 30% και ενίσχυσαν κατά 50% την παρουσία βουλευτών τους στο Λουξεμβούργο. Στη Φινλανδία η Πράσινη Συμμαχία έχει σήμερα 20 βουλευτές με 11,5% στις βουλευτικές εκλογές του Απριλίου
Το Ευρωπαϊκό Πράσινο Κόμμα πιστό στην ισότητα μεταξύ των δύο φύλων έχει δύο υποψήφιους για την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής: τον 42χρονο Ολλανδό Μπας Άικχουτ και την 37χρονη Γερμανίδα Σκα Κέλερ.
Ευρωπαϊκή Αριστερά
Στην πολιτική ομάδα του Κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς ανήκουν, μεταξύ άλλων, τα κόμματα Die Linke της Γερμανίας, το γαλλικό Κομμουνιστικό Κόμμα και ο ΣΥΡΙΖΑ από την Ελλάδα.
Το 2014 στις προηγούμενες ευρωεκλογές υποψήφιος της πολιτικής ομάδας για την προεδρία της Κομισιόν ήταν ο Αλέξης Τσίπρας, προτού γίνει πρωθυπουργός. Για το 2019 το Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς έχει δύο υποψηφίους, την 56χρονη Σλοβένα Βιολέτα Τόμιτς και τον 62χρονο Βελγο-Ισπανό συνδικαλιστή Νίκο Κούε.
Ευρώπη της Ελευθερίας και της Άμεσης Δημοκρατίας
Ετερόκλητη η ομάδα αυτή των αντιευρωπαϊστών, αποτελεί τώρα την έκτη δύναμη με 41 ευρωβουλευτές και μετρά στις τάξεις της το Κίνημα των Πέντε Αστέρων της Ιταλίας και τους 17 Βρετανούς ευρωβουλευτές του Νάιτζελ Φάρατζ, ο οποίος αναμένεται να κατακτήσει και πάλι την πρώτη θέση στη Βρετανία.
Ευρώπη των Εθνών και της Ελευθερίας
Με 37 ευρωβουλευτές στο απερχόμενο Ευρωκοινοβούλιο η ακροδεξιά ομάδα εμφανίζει τη μεγαλύτερη άνοδο στις δημοσκοπήσεις. Σε αυτή την ομάδα ανήκουν, μεταξύ άλλων, ο Εθνικός Συναγερμός της Μαρίν Λεπέν, η Λέγκα του Ματέο Σαλβίνι (αμφότερα αναμένεται να κατακτήσουν την πρώτη θέση στη χώρα τους), καθώς και το αυστριακό Κόμμα των Ελευθέρων (FPO). Το τελευταίο, με ποσοστό 26% στις εθνικές βουλευτικές εκλογές και με 46,2% υπέρ του υποψηφίου του στις προεδρικές εκλογές, αποτελεί τον κατεξοχήν δείκτη όχι μόνο των επιτυχιών αλλά και των αποτυχιών της νέας ευρωπαϊκής ακροδεξιάς. Η δημοσιοποίηση, μόλις το περασμένο Σαββατοκύριακο, βιντεοταινίας στην οποία ο αρχηγός του FPO φέρεται να διαπραγματεύεται το 2017 στην Ίμπιζα την απόσπαση ανταλλαγμάτων από πρόσωπα που εμφανίζονταν να εκπροσωπούν Ρώσο ολιγάρχη προκάλεσε πολιτικό σάλο και οδήγησε στην αποπομπή των υπουργών του κόμματος από τη συγκυβέρνηση υπό τον κεντροδεξιό καγκελάριο Σεμπάστιαν Κουρτς.
