ΕΕ για ελληνοτουρκικά Αποκλιμάκωση και διάλογος, η μόνη φόρμουλα που φέρνει αποτελέσματα
1 min read
Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκονται οι διπλωματικές πρωτοβουλίες Βρυξελλών και Βερολίνου για την αποκλιμάκωση και την επίτευξη μόνιμων λύσεων στο φλέγον ζήτημα του καθορισμού των θαλασσίων ζωνών στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς τρέχει το χρονόμετρο που μετρά αντίστροφα το χρόνο για τις κυρώσεις κατά της Τουρκίας.
Βρυξέλλες, του Θάνου Αθανασίου
Συγκεκριμένα, με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο Ελλάδα και Τουρκία πρέπει να ανακοινώσουν ότι κάθονται στο τραπέζι για να συζητήσουν τον καθορισμό των θαλασσίων ζωνών πριν από τις 24 Σεπτεμβρίου. Ημερομηνία κλειδί είναι η 21η Σεπτεμβρίου, ημέρα κατά την οποία,
Ο στόχος της διπλωματίας είναι στις 21 να υπάρξουν ανακοινώσεις, οι οποίες θα υλοποιηθούν τις επόμενες ημέρες, δηλαδή πριν από τις 24 -25, τη Σύνοδο των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων. Στην ίδια την τουρκική πλευρά προβάλλεται η λογική των κινήτρων και της θετικής ατζέντας που θα ξεκινήσει αν ο στόχος της εξομάλυνσης υλοποιηθεί (σε αντιδιαστολή με τις κυρώσεις αν συνεχιστεί η κλιμάκωση). Σύμφωνα με πληροφορίες του real.gr αυτό βρέθηκε και στην ατζέντα της συζήτησης του Προέδρου Μισέλ με τον Ρ.Τ.Ερντογάν το απόγευμα της Κυριακής.
Στην τρέχουσα φάση υπάρχει μια βεβαιότητα: το μόνο θέμα που θα συζητήσουν Ελλάδα και Τουρκία είναι το θέμα της υφαλοκρηπίδας και της οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών. Η παρέμβαση της Γερμανίας προς την Τουρκία συνίσταται ακριβώς σε αυτό: δηλαδή το μονοθεματικό διάλογο χωρίς άλλη ατζέντα. Το δεύτερο σημείο παρέμβασης έχει να κάνει με τη αλληλουχία των κινήσεων: να τελειώσει η αποστολή του Uruc Reis πριν από την έναρξη του διαλόγου.
Τόσο το πρώτο όσο και το δεύτερο στοιχείο αποτελούν κίνητρα γοήτρου και όχι ουσίας και για τις δύο χώρες, εκτιμούν Ευρωπαίοι διπλωμάτες. Ωστόσο τονίζουν ότι δουλειά της διπλωματίας είναι να αποφεύγει την αιματοχυσία και τις εντάσεις ακόμα και σώζοντας τα προσχήματα, αν είναι δυνατόν και για τους δύο. Στην πράξη πολλοί αναμένουν ότι πολλά πράγματα θα εκτελεστούν ταυτόχρονα: δηλαδή το Uruc Reis θα σταματήσει (για τους Έλληνες) και θα παγώσει – αναβάλει , ή ολοκληρώσει (για τους Τούρκους) τις έρευνες τη στιγμή που θα ανακοινωθεί η πρωτοβουλία διαλόγου.
Αυτό δε σημαίνει ότι με τα δύο παραπάνω έχουν διευκρινιστεί όλα τα ανοιχτά θέματα. Απομένει να καθοριστεί, η μορφή και η ιεράρχηση του διαλόγου: πρώτα διεθνής διάσκεψη με Πρωθυπουργούς που θα ανοίξει το δρόμο σε τεχνικές επαφές, ή το ανάποδο. Το ερώτημα αυτό διαβουλεύεται η διπλωματία. Πρέπει ακόμα να καθοριστεί από την αρχή κοινή παραδοχή για παραπομπή του ζητήματος στη Χάγη αν οι δυό πλευρές δεν καταλήξουν. Πρέπει Ελλάδα και Τουρκία να δηλώσουν ότι αποδέχονται την κρίση της Χάγης. Και αυτό αποτελεί αντικείμενο συζητήσεων των διπλωματών.
Σε ό,τι αφορά την πρωτοβουλία του Γενικού Γραμματέα του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτεμπεργκ, από την πρώτη στιγμή ήταν ξεκάθαρο ότι δεν υποκαθιστά την γερμανική πρωτοβουλία μεσολάβησης. Πρόκειται για τεχνικές συζητήσεις, που έχουν να κάνουν με κανόνες εμπλοκής των δύο συμμάχων και δεν περιέχουν διαπραγμάτευση για τα υποβόσκοντα αίτια της έντασης. Οι συζητήσεις ξεκίνησαν, Ελλάδα και Τουρκία συναντήθηκαν ήδη στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, η τουρκική πλευρά δέχεται τη διευθέτηση, αλλά η ελληνική δεν έχει ακόμα απαντήσει. Ο Γενικός Γραμματέας ανακοίνωσε την πρωτοβουλία, όχι κάποια συμφωνία άλλωστε – κάτι που ήταν ξεκάθαρο και την Πέμπτη και τη Παρασκευή μετά τη συνεδρία του Βορειοατλααντικού Συμβουλίου.
Σε ό,τι αφορά την ίδια την ένταση, το νέο στοιχεία είναι η έκκληση για ηρεμία στις δημόσιες δηλώσεις. Πρέπει η τουρκική πλευρά να σταματήσει να εκτοξεύει απειλές και υπονοούμενα με ομιλίες προς εσωτερικά ακροατήρια και η ελληνική καλό είναι να μην απαντάει – πρακτική που ήδη υιοθέτησε. Οι ίδιες διπλωματικές πηγές εκτιμούν ότι τα “εσωτερικά ακροατήρια” είναι και το μεγαλύτερο πρόβλημα στις δύο χώρες και ως προς αυτό και οι δύο ηγεσίες πρέπει να δείξουν πολιτικό θάρρος και “ηγεσία” για να φέρουν μόνιμες λύσεις στο πρόβλημα που μετράει ήδη πολλές δεκαετίες.
Σε μια δεύτερη φάση η εκτίμηση όλων είναι πως πρέπει να ξαναρχίσουν και οι συνομιλίες για το κυπριακό. Πλήρης διευθέτηση της κατάστασης στην Ανατολική Μεσόγειο δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς κανονικοποίηση των σχέσεων Τουρκίας – Κυπριακής Δημοκρατίας και κάτι τέτοιο περνάει μέσα από την επίλυση, στην οποία, όπως γνωρίζουν οι Βρυξέλλες, οι δύο πλευρές έφτασαν πάρα πολύ κοντά το 2017 στο Κραν Μοντανά, τότε που ο Ζ.Κ.Γιούνκερ μιλούσε για “τελευταία ευκαιρία” και προειδοποιούσε ότι το διακύβευμα είναι “η ειρήνη”, κάτι που λίγοι τότε μπορούσαν να αντιληφθούν.
