Διπλό παιχνίδι από τις ΗΠΑ στην Ανατολική Μεσόγειο
1 min read
Τα τουρκικά μέσα παρουσιάζουν το αμερικανικό non paper ως θρίαμβο της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής
Ανδρέας Πιμπίσιης
Στην Άγκυρα ο Ερντογάν επιτίθεται κατά της Ουάσιγκτον ότι προσπαθούν να τον καταστρέψουν οικονομικά, σε Αθήνα-Λευκωσία-Ιερουσαλήμ οι κυβερνήσεις πονοκεφαλιάζουν διαβάζοντας το άτυπο έγγραφο του Στέιτ Ντιπαρτμεντ για τον αγωγό EastMed, ενώ τα τουρκικά μέσα παρουσιάζουν το αμερικανικό non paper ως θρίαμβο της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής.
Για τους Αμερικανούς είναι η συνήθης τακτική (ή καλύτερα business as usual) αυτό το διπλό παιχνίδι που παίζουν στην Ανατολική Μεσόγειο και τις χώρες της περιοχές. Ένα δείγμα προθέσεων για τη συνέχεια καθώς θέλουν – απ’ ό,τι δείχνουν οι συγκεκριμένες κινήσεις – να κρατούν όλους τους παίχτες της περιοχής σε εγγρήγορση, χωρίς κανείς εξ αυτών να θεωρεί δεδομένη την αμερικανική στήριξη είτε προς τη μία είτε προς την άλλη κατεύθυνση.
Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, μιλώντας στην κοινοβουλευτική ομάδα του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης, προσπάθησε να φορτώσει στους Αμερικανούς τα κακώς έχοντα στην τουρκική οικονομία. Είπε ότι “αφού η Τουρκία απέτρεψε την απόπειρα πραξικοπήματος της 15η Ιουλίου με την ένδοξη αντίσταση του έθνους μας, αντιμετώπισε την εχθρότητα της Δύσης”.
Ο Ερντογάν είπε ότι “οι Ηνωμένες Πολιτείες επέλεξαν να απειλήσουν με καταστροφή της οικονομίας μας χωρίς να τηρήσουν καν τους τύπους ευγενείας. Η Ευρώπη, από την άλλη, το επιχείρησε με πιο έμμεσο τρόπο. Το σιωπηρό εμπάργκο κατά της χώρας μας έχει πάρει άλλη διάσταση. Σε αυτή τη διαδικασία πήραμε άμεσα μέτρα για να ενισχύσουμε τα αδύνατα σημεία μας. Έχουμε θέσει υπό έλεγχο τα μέσα παρεμβάσεων σε μεγάλο βαθμό”.
Ο Τούρκος Πρόεδρος παραδέχτηκε ότι υπάρχει και το πρόβλημα του πληθωρισμού στην Τουρκία, αν και υποστήριξε ότι όλες οι αναπτυγμένες χώρες αντιμετωπίζουν πληθωρισμό που έχει αυξηθεί κατά 5-7 φορές λόγω της επιδημίας. “Εκτός από τον πληθωρισμό, η Τουρκία έχει δυσκολευτεί και με τη συναλλαγματική ισοτιμία. Η αύξηση του πληθωρισμού στη χώρα μας παρέμεινε χαμηλότερη σε σύγκριση με άλλες χώρες”, υποστήριξε ο Ταγίπ Ερντογάν. Ο Τούρκος Πρόεδρος υποσχέθηκε ωστόσο ότι τον Ιούλιο θα επανεκτιμήσει τους μισθούς των εργαζομένων. Επιτέθηκε και στην αντιπολίτευση χαρακτηρίζοντάς την ‘Συμμαχία του Φράνκεστάιν’.
Οι αναφορές Ερντογάν για την αντιπολίτευση δεν είναι τυχαίες καθώς οι δημοσκοπήσεις την δείχνουν να κερδίζει συνεχώς έδαφος κυρίως λόγω της οικονομικής κρίσης. Η ειδησεογραφική ιστοσελίδα Τ24 (πηγή ΓΤΠ) αναφέρεται στη συνεχή πτώση που παρουσιάζει η δημοτικότητα Ερντογάν.
Οι δημοσκοπήσεις
Πρόσφατες έρευνες που διεξήγαγε η Metropoll Research δείχνουν ότι η υποστήριξη προς τον Ερντογάν, ο οποίος κυβερνά την Τουρκία για 19 χρόνια, έχει πέσει στο χαμηλότερο επίπεδο από το 2015 και το ποσοστό αποδοχής του υπολείπεται τριών πιθανών προεδρικών αντιπάλων. Άλλες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η υποστήριξη για τη συμμαχία μεταξύ του AKP και του Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης (MHP) μειώνεται σταθερά από τις κοινοβουλευτικές εκλογές του 2018, όπου έλαβαν περίπου το 54% των ψήφων.
Οι έρευνες διενεργήθηκαν μετά την κρίση της Τουρκικής Λίρας τον περασμένο μήνα. Σύμφωνα με την έρευνα που διεξήχθη από το Κέντρο Κοινωνικοπολιτικών Μελετών το 27% υποστηρίζει το AKP και το 6,3% το MHP. Ενώ το ποσοστό εκείνων που δήλωσαν ότι υποστήριζαν το AKP ήταν 37% το 2018, το ποσοστό όσων δήλωσαν ότι ψήφισαν για το MHP πριν από τέσσερα χρόνια ήταν 7,3%.
Σύμφωνα με την έρευνα που διεξήχθη πριν από δύο εβδομάδες, το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) της αξιωματικής αντιπολίτευσης βρίσκεται στο 22,9%, το Καλό Κόμμα στο 10,3% και το φιλο-κουρδικό Κόμμα Δημοκρατίας των λαών (HDP) στο 9,4%.
Πάνω από το 11% των ερωτηθέντων είναι αναποφάσιστοι, σύμφωνα με το έρευνα του Κέντρου Κοινωνικοπολιτικών Μελετών, ενώ η υποστήριξη προς τα μικρότερα κόμματα έχει αυξηθεί.
Η έρευνα του ORC Research που διεξήχθη την περασμένη εβδομάδα έδειξε ότι η συνολική υποστήριξη για τη συμμαχία AKP-MHP έφτασε το 38,7%, ενώ η υποστήριξη για το CHP-και Καλό Κόμμα ήταν 39,5%. Στις δημοτικές εκλογές του 2019, όπου το AKP έχασε τον έλεγχό του στην Κωνσταντινούπολη και την Άγκυρα, η ανεπίσημη υποστήριξη του HDP στον συνασπισμό της αντιπολίτευσης ήταν 8,4%.
Σύμφωνα με την έρευνα της Metropoll, το 36,7% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι η αντιπολίτευση θα μπορούσε να διαχειριστεί καλύτερα την οικονομία, ενώ το 35,4% είπε ότι τα κυβερνώντα κόμματα μπορούσαν να διαχειριστούν καλύτερα την οικονομία.
Ενώ ο Ερντογάν έλαβε περισσότερο από το 52% των ψήφων στις εκλογές του 2018, το ποσοστό έγκρισης για το αξίωμα στη δημοσκόπηση του Metropoll έπεσε κάτω από το 39% τον Δεκέμβριο.
Πονοκέφαλοι και χαρές για το μέλλον του EastMed
Οι αλλαγές στο κυβερνητικό σχήμα και κυρίως στο υπουργείο Εξωτερικών και γενικά η όλη κατάσταση έριξε το αμερικανικό non paper στα πολύ χαμηλά των συζητήσεων, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι περνά απαρατήρητη η συγκεκριμένη προσέγγιση που εμφανώς ενοχλεί τα ενδιαφερόμενα μέρη. Στην Αθήνα ωστόσο το θέμα συνεχίζει να απασχολεί τη δημόσια συζήτηση ως μια ακόμα αρνητική κίνηση της Ουάσιγκτον σε βάρος των ελληνικών και υπέρ των τουρκικών συμφερόντων στην περιοχή. Σε επίσημο και διπλωματικό επίπεδο δεν φαίνεται να υπάρχει αντίδραση καθώς (όπως γράψαμε και στο πρόσφατο παρελθόν) η Αθήνα από καιρό είχε αρχίσει να κάνει δεύτερες σκέψεις για την κατασκευή του αγωγού. Ενός αγωγού που θα διερχόταν μέσα από τις ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας και της Ελλάδας σε σημεία όπου η Τουρκία «διεκδικεί δική της κυριαρχία». Αλλά και στο Ισραήλ, απ’ όπου είχε ξεκινήσει η ιδέα του αγωγού, φαίνεται αυτή τη στιγμή να μην υπάρχει θερμό ενδιαφέρον για την κατασκευή του. Και σίγουρα η κυβέρνηση Ναφτάλι Μπένετ δεν έχει διάθεση να ανοίξει κεφάλαιο αντιπαράθεσης με την Ουάσιγκτον και γι’ αυτό το θέμα.
Οι πονοκέφαλοι που προκαλούνται από το συγκεκριμένο non paper προκύπτουν από μια φαινομενική «ήττα των τριών» σε διπλωματικό επίπεδο. Καθώς, όπως συμφωνήθηκε σε επίπεδο ηγετών κατά την τελευταία τριμερή στην Ιερουσαλήμ, φέτος θα ολοκληρωθούν οι μελέτες του έργου και μέχρι το τέλος του 2022 θα ληφθούν και οι τελικές αποφάσεις.
Στην Τουρκία οι εξελίξεις αυτές προκαλούν ικανοποίηση, όπως καταγράφεται και σε σχετικό δημοσίευμα της Μιλιέτ (πηγή ΓΤΠ) όπου γίνεται αναφορά «στο τέλος ενός μακροχρόνιου αγώνα». Σύμφωνα με το δημοσίευμα «η Αθήνα κατέρρευσε, η Λευκωσία διαλύθηκε και η Άγκυρα κέρδισε».
Αν ο στόχος των Αμερικανών ήταν να ακυρώσουν το έργο, να ικανοποιήσουν την Τουρκία και να ηρεμήσουν τα νερά της Ανατολικής Μεσογείου, τότε αυτό επιτεύχθηκε μερικώς και σ’ ό,τι αφορά την Κύπρο. Γιατί σε σχέση με την Ελλάδα, όπως προϊδεάζει η Μιλιέτ, έπεται συνέχεια: «Εάν το έργο μπει στο ράφι, οι εντάσεις θα μειωθούν στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά θα αυξηθούν στο Αιγαίο, καθώς η προσπάθεια της Αθήνας να αυξήσει τα χωρικά της ύδατα στα 12 μίλια συνεχίζεται ολοταχώς». Σύμφωνα με την Μιλιέτ «η Αθήνα αυτό τον καιρό προσπαθεί να εκδώσει ένα βιβλίο στο οποίο ο πρώην πρόεδρος Προκόπης Παυλόπουλος παραθέτει τις νομικές του δικαιολογίες για τα 12 ναυτικά μίλια και το διανέμει σε όλο τον κόσμο».
Φιλελεύθερος
