Δεκαεννέα χρόνια συμπληρώθηκαν σήμερα από τον φονικό σεισμό της 7 Σεπτεμβρίου του 1999.
Η δόνηση είχε εκδηλωθεί στις 14:57 ημέρα Τρίτη και είχε μέγεθος 5,9 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ με επίκεντρο σε απόσταση 18 χιλιόμετρα από το κέντρο της Αθήνας, στις νοτιοδυτικές παρυφές της Πάρνηθας, σε μια περιοχή που δεν είχε δώσει σεισμούς τα τελευταία 200 χρόνια και γι’ αυτό θεωρείτο γενικώς χαμηλής σεισμικής δυναμικής.
«Ο σεισμός του 1999 μας αιφνιδίασε» δήλωνε επτά χρόνια αργότερα ο διευθυντής ερευνών του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου κ. Γεράσιμος Παπαδόπουλος. «Είχαμε καταγράψει πρόδρομες σεισμικές δονήσεις στο ρήγμα της Πάρνηθας τον Νοέμβριο του 1997, οι οποίες μας προετοίμαζαν για τον μεγάλο σεισμό του 1999. Περιμέναμε ωστόσο να εκδηλωθεί αργότερα. Όπως διαπιστώσαμε στη συνέχεια, το φαινόμενο επηρεάστηκε και επιταχύνθηκε από την ισχυρή σεισμική δόνηση που είχε σημειωθεί στην Τουρκία τον Αύγουστο του ίδιου χρόνου».
Λίγες μέρες προ του σεισμού της Αθήνας, στις 17 Αυγούστου, είχε σημειωθεί ένας επίσης ισχυρός σεισμός στη Νικομήδεια της Τουρκίας, με την Ελλάδα να παρέχει σημαντική βοήθεια στην γειτονική χώρα, η οποία ανταπέδωσε αργότερα με μια 20μελή ομάδα διάσωσης να καταφθάνει στην Αθήνα εντός 13 ωρών μετά το χτύπημα του εγκέλαδου.
Το πανελλήνιο συγκλονίστηκε από την κατάρρευση του εργοστασίου «Ρικομέξ» στο Μενίδι όπου έχασαν τη ζωή τους 39 εργαζόμενοι μεταξύ των οποίων και δύο έγκυες..
Κατέρρευσαν ακόμη εργοστασιακές εγκαταστάσεις της Φιαλοπλάστ, της Faran και του Φουρλή, ενώ στα συντρίμμια πολυκατοικίας στη Νέα Φιλαδέλφεια, άλλοι επτά άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους. Ο τραγικός απολογισμός ήταν 143 νεκροί και πάνω από 700 τραυματίες.
Η δόνηση είχε εξαιρετικά μεγάλη ένταση και προκάλεσε εκτεταμένες καταστροφές στους Δήμους Αχαρνών, Ανω Λιοσίων, Θρακομακεδόνων, Κηφισίας, Ζεφυρίου, Νέας Ερυθραίας, Μεταμόρφωσης και Καματερού.
Όσοι ανακαλούν στη μνήμη τους τον σεισμό, τον φονικότερο των τελευταίων 70 ετών στην Ελλάδα, θυμούνται τον υπόκωφο βόμβο πριν η γη αρχίσει να σείεται επί περίπου 11 δευτερόλεπτα.
Αμέσως μετά, η ηλεκτροδότηση και αναλόγως μεγάλο τμήμα των επίγειων τηλεπικοινωνιών διεκόπησαν, ενώ και η κινητή τηλεφωνία που βρισκόταν σε σχετικά πρώιμο στάδιο ακόμη στην Ελλάδα γινόταν με εξαιρετική δυσκολία για πολλά λεπτά μετά τη δόνηση.
Μέσα στις επόμενες 24 ώρες, σημειώνονται εκατοντάδες μετασεισμοί, από τους οποίος ο ισχυρότερος είναι αυτός που εκδηλώνεται την ίδια ημέρα, στις 22:44, με μέγεθος 4,4 ρίχτερ.
Το βράδυ της 7ης προς 8η Σεπτεμβρίου εκατοντάδες χιλιάδες Αθηναίοι διανυκτέρευαν στα αυτοκίνητά τους.
Η επόμενη μέρα ήταν δύσκολη.
Το ΥΠΕΧΩΔΕ ξεκινούσε καταγραφή των υλικών ζημιών σε κτήρια ώστε να κρίνει ποια είναι επισκευάσιμα και ποια κατεδαφιστέα και να αποδοθούν οι αποζημιώσεις στους πληγέντες. Σχεδόν ταυτόχρονα ξεσπούσε ένας πόλεμος σεισμολόγων, με αφορμή κυρίως ανακοινώσεις της λεγόμενης «ομάδας ΒΑΝ».
Ο πρόεδρος του Γεωδυναμικού Ινσιτοτούτου, εκλιπών πλέον, Γιώργος Σταυρακάκης διαβεβαίωνε πάντως με ψυχραιμία ακόμη και λίγες ώρες μετά τον σεισμό πως «ο ,τι κακό ήταν να συμβεί, συνέβη».
Αισθητοί μετασεισμοί παρατηρούνταν ακόμη και 20 μέρες μετά τον κύριο σεισμό, ενώ αργότερα υπολογίστηκε ότι ακολούθησαν συνολικά 4.000 μετασεισμοί, στα επόμενα δύο χρόνια.
Σε ημερίδα που διοργανώθηκε το 2006, κοινή συνισταμένη τυης επιστημονικής κοινότητας ήταν ότι η Πάρνηθα δεν είναι πλέον σε θέση να προκαλέσει νέα ισχυρή δόνηση αντίστοιχη εκείνης της 7ης Σεπτεμβρίου.
«Το ρήγμα της Πάρνηθας δεν έχει πλέον τη δύναμη να δώσει έναν νέο μεγάλο σεισμό» σημείωνε ο πρόεδρος του Τμήματος Γεωλογίας του ΕΚΠΑ και επικεφαλής της Επιτροπής Εκτίμησης Σεισμικού Κινδύνου κ. Κώστας Μακρόπουλος..
